Primamo je bolest svinja, mnogo rede drugih životinja, sa karakteristič¬nim promenama na koži ali su moguće i druge lokalizacije.
ETILOGIJA
Uzročnik je Erysipelothrix rhusiopathiae, mali gram – negativan štapić. Postoje različiti serotipovi i to A,B i N. Veoma je proširen u prirodi i nalazi se svuda gde su raspadni produkti živih materija (organske supstance). Njime se mogu inficirati mnoge vrste životinja (svinje, goveda, ovce, golubovi, živina) a često se nalazi u sluzi na površini riba i u školjkama.
EPIDEMIOLOGIJA
Erizipeloid je bolest svinja, znatno rede drugih životinja, čovek slučajno oboli. Najvažniji izvor zaraze su obolele svinje, svinjsko meso ili zdrave kliconoše, ribe i školjke, odnosno njihova inficirana sluz.
Na našim prostorima to je najčešće bolest seljaka, domaćica, mesara i veterinara.
Kod svinja se bolest manifestuje pod većim brojem kliničkih oblika: akutrja sepsa, urtikarija, kardijalni i artriticni oblik.
Erizipeloid PATOGENEZA
Na mestu ulaska uzročnika erizipeloida dolazi do serozne upale kože praćene edemom. Tom prilikom nastupa kapilarna dilatacija sa perivaskulamom infiltracijom ali bez prisustva polimorfonukleara. Dalji eventualni prodor uzročnika se odvija preko limfe i krvi i praćen je seroznim regionalnim limfadenitisom.
Kod septikemije nastaje verukozno-ulcerozni endokarditis, akutni hepatitis, meningitis, infarceracija slezine, upale zglobova, pojave ospe na koži i dr.
Erizipeloid KLINIČKA SLIKA
Inkubacija iznosi 1 do 4 dana.
Najčešća klinička manifestacija bolesti je lokalizovani kožni oblik, tzv. Rosenbachov erizipeloid. Obično nastaje nakon povrede, na prstu ruke ili šaci, i počinje svrabom, pečenjem i laganim bolom. Na mestu ulaska uzročnika stvara se mala oštro ograničena mrlja plavičasto-crvenkasta na početku, a onda počinje da bledi u sredini. Crvenilo i otok se šire per continuitatem ili se u okolini primarnog žarišta stvaraju druga eritematozna žarišta koja međusobno konfluiraju. Prst ili šaka oteknu, a zglobovi prstiju se ukoče. Ovo je praćeno upalom regionalnih limfnih sudova i limfnih žlezdi.
Opšti simptomi su. diskretno izraženi kao subfebrilnost, retko febrilnost, malaksalost i mijalgije. Retko se javlja urtikarijalni oblik sa generalizovanom ospom crveno-lividne boje uzdignutih rubova urtikarijalnog tipa koju prati izražen infektivni sindrom.
Na zahvaćenoj koži nema nikad gnojenja. Bolest obično traje 2-3 nedelje i duže a javljaju se i recidivi.
Znatno rede se javlja artritični oblik, kod 6% obolelih. Najčešće su zahvaćeni zglobovi prstiju šake, rede kolena i lakatni zglob. Bolest počinje oto¬kom i bolom u zglobovima. Zglobovi su natečeni, crveni, otežano pokretni. Artritis se javlja u blizini primarnog ulaska erizipelotriksa.
Može se javiti i septični oblik sa enđokarditisom, koji se nadovezuje na kutanu formu, obično nakon 2 do 3 dana. Praćenje temperaturom intermitentog tipa, skarlatiniformnim egzantemom ili petehijalnom ospom.
DIJAGNOZA
Dijagnoza se može postaviti na osnovu anamnestičkih i epidemioloških podataka, objektivnog nalaza a potvrđuje izolacijom uzročnika iz kože ili krvi kod septičnog oblika.
Erizipeloid TERAPIJA
Leči se penicilinom u visokim dozama ili eritromicinom.
Lokalna terapija sa oblogama od acidi borici je korisna ali ne i neophodna.
